We ontkomen er niet aan om dit stuk te schrijven. Ongetwijfeld heb je in de afgelopen periode vaak de termen als ‘metaverse’, ‘nft’s’ en ‘web3’ gehoord. Op elke verjaardag is er altijd wel één iemand aanwezig die erover begint. Maar wat houden deze termen in, waar komen ze vandaan en waarom zijn ze mogelijk ingrijpend op de toekomst van het internet?
De basis.
Laten we beginnen bij de basis: Web3. Goed om eerst te benoemen wat Web3 vooral niet is. Web3 is geen kapitalistische, rechtse, liberale omgeving om het huidige internet te ontdoen van (strenge) wetgeving of te ontdoen van de wurggreep door grote techbedrijven. Je kan het ook niet afdoen als ‘internet maar dan met NFT’s er in’. Maar wat is het dan wel? Vooropgesteld, er bestaat geen vaste definitie. In onze ogen is Web3 een omgeving waarin gebruikers meer controle hebben over hun data, wordt het recht van eigendommen beter verdeeld en wordt informatie transparanter. Dat alles binnen een wereldwijd netwerk waarin systemen met elkaar communiceren om wijzigingen binnen het netwerk te registreren en te valideren zonder tussenkomst van mensen of een instantie. Uiteindelijk dient dit te zorgen voor betere gebruikservaring.
Om Web3 te begrijpen gaan we helemaal terug naar het begin van het internet: web 1.0. Je mag gerust stellen dat Web 1.0 gedecentraliseerd was. Dat wil zeggen, iedereen was zowel uitgever als consument van content. Tegelijkertijd was iedereen uitgever als consument van de infrastructuur waarop het draaide. Je had eigen servers nodig om te kunnen deelnemen. Toch herinneren velen zich Web 1.0 waarschijnlijk van de saaie pagina’s met wat hyperlinks. Ze zagen eruit zoals je boekverslagen van de middelbare school: rare lettertypes, saai en allemaal hetzelfde. Belangrijk om nog erbij te vermelden: de meeste waarde genegeerd in Web 1.0, ging naar de gebruikers én ontwikkelaars. Zie Web 1.0 als Yahoo of AOL.
Airbnb, Google, Facebook, Youtube, Twitter. Grote platformen die niet hadden bestaan zonder Web 2.0. Alle grote techbedrijven zijn ontstaan met de gratie van centralisatie. De infrastructuur werd gecentraliseerd. Geen servers meer in je slaapkamer, maar grote centrale datacenters. Jouw gecreëerde content deelde je met de platformen en het creëren van deze content is mogelijk, in tegenstelling tot Web 1.0, zonder dat je kennis nodig hebt van programmeren. In ruil voor het gratis beschikbaar stellen van deze mogelijkheden geef je jouw eigen data ‘weg’ aan de techbedrijven. Op deze manier hebben de grote techbedrijven een enorme monopoliepositie gekregen op jouw data. Vandaag de dag is het nog steeds de standaard.
Beschouw Web3 als een samenvoeging van het door de community gedecentraliseerde karakter uit Web 1.0 en de moderne functionaliteiten uit Web 2.0. In de toekomst zou het mogelijk moeten worden via Web3 om de controle terug bij de ‘normale’ mens te krijgen in plaats van de eerdergenoemde techbedrijven. Zou, want er is alleen één maar. Buiten de NFT’s en crypto’s is de toekomst veelal nog theoretisch.
Moeten we de ‘nieuwe schoen’ direct aantrekken?
Desondanks vinden op dit moment grote investeringen plaats in de ontwikkeling van Web3. Deze zien we niet alleen in Sillicon Valley, maar over de hele wereld. Medeoprichter van Reddit, Alexis Ohanian, pompte 200m in fondsen. Belangrijke technici van grote techbedrijven verlaten hun werkgever voor een startup in Web3. In Ierland wordt op vacaturesites haastig gezocht naar werknemers met kennis van Web3. Eveneens in Ierland is een zogenaamde Launchpool Techstars accelerator programma opgezet voor Web3. Een talentenpool voor startups die met behulp van gevestigde namen, en geld uiteraard, aan de slag gaan om hun startup te verbeteren om zo nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen binnen Web3. Maar er zijn ook critici. Elon Musk plaatste op 21 december 2021 de volgende tweet: “Has anyone seen web3? I can’t find it.”. CEO van Twitter, Jack Dorsey, reageerde gevat: “It’s somewhere between a and z”. Dorsey waarschuwt dat Web3 niet veel van Web 2.0 zal verschillen, als dezelfde investeerdersgroepen en techbedrijven het domein gaan claimen. Hoeveel gaat Web3 verschillen van Web 2.0 wanneer bedrijven als Meta het domein Metaverse claimt, en daarmee aan de basis staat van de ontwikkeling en koers van Web3? Dit gebeurt al op grote schaal binnen de NFT-wereld. Om de technologie functioneel te krijgen voor eindgebruiker is er, net zoals in web 2.0, een platform nodig. Het platform OpenSea domineert de NFT-markt. Als OpenSea exact weet welke NFT’s er bij een grote groep gebruikers in de wallet bevinden, want OpenSea is niets meer dan een doorgeefluik van informatie vanuit de blockchain naar je wallet, hoeveel verschilt dit dan nog van de werking van web 2.0? Of anders geformuleerd: als een gecentraliseerde omgeving in een decentraalnetwerk (web3) gegevens deelt van en aan eindgebruikers, hoeveel verschilt deze machtspositie dan van de eerdere genoemde techbedrijven in web 2.0?
De mogelijkheden lijken eindeloos maar zijn vooral financieel gedreven.
Het klinkt misschien wat afgezaagd, maar het zijn pas de begindagen van een nieuw tijdperk. Hoe Web3 precies vorm krijgt, hoe het gaat werken en welke mogelijkheden er allemaal in de toekomst zijn, is op dit moment nog onbekend. Zoals al eerder benoemd, NFT’s en crypto’s worden veelal in eenzelfde zin genoemd als Web3. Begrijpelijk ook, want dat is concreet, tastbaar en actueel. Maar is er nog meer? Op dit moment is het allemaal nog erg financieel gedreven. Terwijl Web3 ook voor de huidige sociale uitdagingen in de samenleving een potentiele oplossing zou kunnen zijn. We noemen vrij een aantal concrete voorbeelden, aangevuld met zomaar wat gedachtes:
- Decentrale organisaties: Doordat regels kunnen worden vastgelegd die uniform gelden, is het mogelijk om met gelijkgestemden organisaties op te richten volgens gedeelde waarden. Zie het als digitaal aandeel dat iemand koopt van een collectief, waardoor het gemakkelijk is om eigendommen en beslissingsbevoegdheden onder de aangesloten leden te verdelen. Dit kan verder gaan dan je denkt: aandelen zijn waarde vast, aandelen zijn juist wel of niet overdraagbaar, welke rechten geeft het bezit van een aandeel, enzovoort. Dit is ideaal geschikt voor supporters van sportteams om via deze weg inspraak in te kopen vergelijkbaar met een gouden aandeel. Het reilen en zeilen van dit type organisatie is afhankelijk van de algehele consensus van alle leden.
- Decentraal je financiën regelen: Wellicht heb je dit ook al vaker gehoord. Web3 is uitermate geschikt voor financiële producten te reguleren tussen mensen, zonder tussenkomst van instanties. Vergelijkbaar als binnen decentrale organisaties wordt hier ook gewerkt met regels. Deze regels zijn niet zomaar aanpasbaar. Dit maakt het geschikt om mensen, met of zonder bankrekening, toegang te geven tot financiële mogelijkheden zonder dat ze hier het risico lopen op misbruik, verspilling of fraude. Leningen uitgeven tussen mensen wordt makkelijker, eerlijker en transparanter. Je bepaalt namelijk samen de regels.
- Betere bescherming van persoonsgegevens: Er worden aan de lopende band persoonsgegevens gelekt. Met Web3 zou dit wel eens verledentijd kunnen zijn. Via Web3 is het mogelijk om persoonsgegevens beter te beschermen. Als voorbeeld: wanneer je op dit moment inlogt op een website worden je gegevens opgeslagen in een database. Met Web3 kan je jezelf kenbaar maken, zonder dat je hiervoor je wachtwoord hoeft te delen. Je wachtwoord komt dan niet in een database terecht, en daardoor is er ook minder reden toe om de website te hacken. Wellicht heb je het inmiddels door, maar ook hier kunnen vooraf ingestelde regels ervoor zorgen dat de privacylagen verbeterd worden zodat de naleving van de regelgeving verbeterd wordt.
- Eerlijke verdeling van eigendommen: Zijn ze weer, de regels. Volgens critici is het niet direct een verbetering, maar toch is wel een interessante gedachte: wat als sociale uitgaven van de overheid een stempel mee krijgen? Concreet: mensen die zorgtoeslag ontvangen mogen deze zorgtoeslag ook alleen uitgeven aan een zorgverzekering. Of ander voorbeeld: bij het boeken van een vlucht wordt vaak gevraagd om een aantal euro doneren om je vlucht CO2 te compenseren. Je doneert een paar euro, maar je weet nooit of er ook echt een boom extra voor gepland wordt. Met Web3 is het mogelijk om hier inzicht in te krijgen.
- Het tegen gaan van ‘fake news’: Op social media is het nepnieuws vaak niet meer te onderscheiden van het echte nieuws. De oorsprong van het nepnieuws is ook niet duidelijk door de vele bots die het verspreiden. Wat als Web3 gebruikt wordt om de originele creator van het bericht voor altijd in zicht te hebben? De bron staat dan altijd onomstotelijk vast, voor iedereen. Je kan dan ook beter de bots van de echte mensen scheiden, en op deze manier beter voorkomen dat mensen ten prooi vallen aan nepnieuwsberichten. Te mooi om waar te zijn?
De toekomst is niet rozengeur en maneschijn
Misschien. Er zijn namelijk ook nog wel wat serieuze uitdagingen. Zoals je al merkt: veel is nog onbekend. We zijn nog steeds zoekende welke kant het op gaat. Maar de grootste problemen zijn niet zomaar opgelost. Neem bijvoorbeeld het milieuprobleem: blockchain, en daarmee Web3, is op dit moment nog te milieuonvriendelijk. De gasprijs hoog? De zogenaamde ‘gasfee’ voor het gebruik maken van de blockchain is nog hoger. Er zijn grote computers nodig met enorme rekenkrachten om Web3 te laten werken. En die kosten geld. De huidige standaarden zijn niet echt gebouwd voor enorm verkeer. Dat brengt ook direct nog een ander probleem: mobiele apparaten, toch niet onbelangrijk in de huidige wereld, zijn nog geen onderdeel van het peer2peer netwerk wat blockchain gebruikt. Want te weinig rekenkracht. Oh, daarmee benoemen we weer een direct probleem wat hieruit voorkomt: veelal de huidige applicaties binnen Web3 werken om bovengenoemde reden met zogenaamde API’s (zoals eerder benoemd bij OpenSea bijvoorbeeld). Probleem hiervan is: als een URL wordt aangepast, verloopt of door iemand anders wordt geclaimd is er geen connectie meer en ben je dus alles kwijt. Klinkt gek, maar is eigenlijk simpel. We nemen de NFT als voorbeeld: de NFT is te vinden op OpenSea. Je koopt deze en is nu terug te vinden in je wallet. Wanneer de NFT, om welke reden dan ook, wordt verwijderd van OpenSea verdwijnt deze ook uit je wallet. Ondanks dat de NFT nog ergens op de blockchain staat. Hij bestaat dus nog wel, ergens. Maar de connectie is weg. De API kan de informatie niet meer ophalen. Dit toont direct hoe fragiel web3, en daarmee ook NFT en in het verlengde de Metaverse, eigenlijk nog is. Bekijk de documentaire ‘Trust No One: The Hunt for the Crypto King’ maar eens op Netflix. Zodra iemand je wallet steelt, ben je alles kwijt. Er is geen instantie om op terug te vallen. Zolang de volledige infrastructuur achter Web3 nog niet gereed is, en daarmee de groeipijnen zijn verholpen, zal de grote massa het niet oppakken. Dan blijven het altijd de snelle geldzoekers die ermee aan de slag gaan en krijgt het niet de potentiële waarde die het eigenlijk verdient.
Klinkt als een negatief einde. Om het in het perspectief te plaatsen willen we je het volgende niet onthouden, hopelijk plaatst het veel in het perspectief en zet het je aan het denken over wat de toekomst van het internet wordt genoemd. Lidl plaatste op 31 maart via Instagram het bericht dat ze unieke Lidl merchandised NFT-eieren lanceerde. 3 unieke eieren “voor iedereen die een stukje Lidl wil bezitten”. Aan te schaffen met cryptomunten voor in je NFT-collectie. Super leuke 1 april grap natuurlijk. Maar vervang Lidl voor de naam van een willekeurige voetbalclub, de 3 eieren voor drie tenues en de ‘hype is real’. Eigenlijk toont dit voorbeeld de status aan van waar termen als ‘web3’, ‘metaverse’ en ‘nft’s’ zich op dit moment in bevinden.
Responses